Yr Her
Camfaethiad yw pan nad yw deiet rhywun yn cynnwys y maetholion angenrheidiol. Mae oedolion hŷn (65+) mewn perygl penodol o gamfaethiad, sy'n gallu lleihau ansawdd bywyd, cynyddu'r risg o glefyd a chynyddu hyd arosiadau yn yr ysbyty. (British Dietetic Association, 2024).
Bwyd cyfnerthedig yw bwyd y mae maeth wedi’i ychwanegu ato. Dyma un dull y gellir ei ddefnyddio i atal camfaethiad. Fodd bynnag, weithiau gall bwyd cyfnerthedig effeithio ar y profiad synhwyraidd o fwyd sy'n gallu lleihau awydd pobl i fwyta'r bwydydd hyn.
Y Dull
Ein nod oedd deall y ffactorau a ddylanwadodd ar dderbynioldeb bwyd cyfnerthedig i bobl ac a fyddent yn profi, yn prynu a/neu'n bwyta cynnyrch cyfnerthedig. Roedd gennym ddiddordeb penodol yn nerbynioldeb bwydydd cyfnerthedig nad ydynt yn cael eu cysylltu â'r arfer hwn yn draddodiadol.
Ar y cyd â'n partneriaid yn y prosiect, BIC Innovation a Sefydliad Awen, cawsom ein hariannu gan Lywodraeth Cymru i weithio gyda gweithgynhyrchwyr i gynhyrchu bwydydd cyfnerthedig prawf anhraddodiadol (e.e., hufen iâ wedi'i atgyfnerthu gan brotein).
Buom yn gweithio gyda phum gweithgynhyrchwr ac yn profi chwe bwyd cyfnerthedig gyda defnyddwyr, gan gynnwys grŵp o oedolion hŷn, grŵp o oedolion iau (y grŵp rheoli) a grŵp perimenopos/menopos.
Defnyddiwyd amrywiaeth o fethodolegau, gan dynnu ar ymagweddau seicoleg defnyddwyr, realiti rhithwir a thechnolegau olrhain symudiad y llygaid ac offeryn ar-lein i asesu maint y dogn a ddewiswyd.
Yr Effaith
Roedd manteision allweddol ein hymagwedd yn cynnwys y gallu i gyfuno ein data ar draws bwydydd prawf er mwyn nodi tueddiadau i lywio'r sector a hefyd y gallu i ddarparu adborth gan ddefnyddwyr i'r gweithgynhyrchwyr unigol am y bwyd cyfnerthedig roeddent yn ei gynhyrchu. Yn wir, cyfrannodd ein data at lansio un o'r bwydydd prawf ar y farchnad.
Buom yn cyfnewid gwybodaeth â gweithgynhyrchwyr bwyd yng Nghymru a llunwyr polisi yn nigwyddiad blaenllaw Isadran Bwyd a Diodydd Llywodraeth Cymru, BlasCymru, yn ystod Diwrnod Dyframaeth Sir Benfro a thrwy Glwstwr Maeth Cymru.
Ar y cyfan, mae'r prosiect hwn wedi amlygu'r budd i gynhyrchwyr bwyd o ganlyniad i fanteisio ar fewnbwn defnyddwyr yn gynnar yn y broses o arloesi/ail-fformiwleiddio cynhyrchion newydd er mwyn sicrhau eu bod yn dderbyniol ac yn cefnogi poblogaeth o oedolion hŷn wedi'u maethu'n dda.
